رشته پزشکی یکی از چهار رشته دکترای حرفه ای است که هفت سال درس دانشگاهی و دو سال طرح اجباری دارند و بدون آن تاسیس مطب امکان پذیر نمی باشد. این رشته از مهم ترین و محبوب ترین رشته های گروه تجربی می باشد که هر ساله داوطلبان بسیار زیادی برای رسیدن به آن رقابت می کنند. هدف این رشته حفظ و ارتقاء سلامتی، درمان بیماری ها و بازتوانی آسیب دیدگان می باشد که با شناخت بیماری ها، تشخیص درمان و پیشگیری از بروز آن ها به انجام می رسد.
درآمد مالی خوب، فرصت های اشتغال مناسب در سراسر جهان و شان و منزلت اجتماعی بالا از جمله مزیت هایی است که رقابت در صحنه کنکور سراسری را برای پذیرش در این رشته افزایش داده است، اما باید بدانید که در کنار همه این مزیت ها سختی های بسیار زیادی در راه رسیدن به این شغل وجود دارد. طولانی بودن دوره تحصیل و طاقت فرسا بودن آن و همچنین سختی های متداول شغل پزشکی از جمله مواجهه با صحنه های دلخراش و جراحت ها و غیره از جمله سختی های این رشته می باشند که توانایی تطابق با آنها را باید داشته باشید. در واقع باید بتوانید با شرایط استرس زا به خوبی کنار آمده و دلسوزی ، صبر و تحمل جسمی و روحی کافی داشته باشید.
معرفی دوره تحصیل در رشته پزشکی
مراحل تحصیل در رشته ی پزشکی به 4 دوره تقسیم میشود که شامل دوره های زیر است:
- علوم پایه
- فیزیوپاتولوژی
- کارآموزی بالینی(استاژری)
- کارورزی بالینی(اینترنی)
دوره اول: علوم پایه
اولین دوره ای که در رشته پزشکی عمومی باید پشت سر گذاشت، دوره علوم پایه می باشد. این دوره معمولا در یک بازه 2 ساله و در 4 ترم به دانشجویان ارائه می شود. دانشجویان در این دوره با مباحث اولیه و پایه پزشکی و مجموعه ای از دروس تئوری آشنا می شوند. دانشجویان بعد از گذراندن این 4 ترم، آزمون جامع علوم پایه را پشت سر میگذارند و وارد دوره بعدی می شوند. دوره علوم پایه، یکی از مهم ترین مراحل دوره رشته پزشکی است، زیرا دانشجویان با اساس و پایه بدن انسان و وضعیت آن آشنا می شوند.
دروس علوم پایه عبارتند از:
- آناتومی
- بیوشیمی
- بافت شناسی
- اپیدمیولوژی
- جنین شناسی
- ایمنی شناسی
- فیزیولوژی
- روانشناسی
- ژنتیک
- تغذیه
- میکروب شناسی
- انگل شناسی
- قارچ شناسی
- ویروس شناسی
- آسیب شناسی عمومی
- دروس عمومی
- زبان تخصصی
دوره دوم: فیزیوپاتولوژی
دوره دوم رشته پزشکی عمومی، فیزیوپاتولوژی است. این دوره معمولا 1 ساله می باشد. در این دوره دروس فیزیولوژی و فارماکولوژی به دانشجویان ارائه می شود. دانشجویان در این دوره با ساختار و انواع بیماری های بدن به طور کامل و دقیق آشنا می شوند و همچنین امتحانات این دوره معمولا به صورت ماهانه برگزار می شود. دانشجویان بعد از گذراندن این دوره وارد دوره سوم و محیط بیمارستان می شوند.
دروس فیزیوپاتولوژی عبارتند از:
- آسیب شناسی اختصاصی
- سمیولوژی
- فارماکولوژی
- پاتولوژی تئوری
- دوره فیزیوپاتولوژی ارگان ها
- فیزیک پزشکی
و…
دوره سوم: کارآموزی بالینی یا (استاژری)
دوره سوم که به آن کارآموزی بالینی یا استاژری نیز گفته می شود، دانشجویان را وارد محیط بیمارستان می کند. این دوره معمولا به صورت 2 ساله است و در 4 الی 5 ترم به دانشجویان پزشکی ارائه می شود. این دوره به دو بخش تئوری و عملی تقسیم می شود. دانشجو در این دوره در ساعات مشخصی از شب به عنوان کشیک فعالیت می کند. این دوره به دانشجویان کمک می کند تا در محیط بیمارستان، آموزش های تئوری خود را به صورت عملی یاد بگیرند. دانشجویان بعد از گذراندن این دوره در یک آزمون پیش کارورزی شرکت می کنند. قبولی در این آزمون، مجوز ورود به دوره کارورزی بالینی است. کارآموزی بالینی شامل دوره های زیر است:
- جراحی
- بخش داخلی
- کودکان
- چشم
- زنان و زایمان
- گوش، حلق و بینی
- رادیولوژی
- پوست
- بیماری های اعصاب
- بیماری های عفونی
دوره چهارم: کارورزی بالینی (اینترنی)
آخرین دوره رشته پزشکی عمومی، کارورزی بالینی یا اینترنی است. این دوره معمولا دو ساله است و کاملا در بیمارستان سپری میشود. فعالیت دانشجویان در این دوره زیر نظر اساتید صورت می‌گیرد. کارورزی بالینی یا اینترنی سخت‌ترین دوره پزشکی است زیرا دانشجویان به صورت مستقیم با بیماران سروکار دارند. اگر دانشجویان این دوره را با موفقیت سپری کنند و در آزمون موفق شوند، رسما به عنوان یک پزشک به جامعه معرفی می‌شوند. دروس این دوره عبارتند از:
- کارورزی بخش چشم
- کارورزی بخش جراحی
- کارورزی بخش سوختگی
- کارورزی بخش ارتوپدی
- کارورزی بخش اطفال
- کارورزی بخش گوش، حلق و بینی
- کارورزی بخش زنان و زایمان
- کارورزی بخش اورژانس
- کارورزی بخش پوست
- و …
دانشجویان بعد از گذراندن این دروس و موفقیت در آزمون، شماره نظام پزشکی خود را نیز دریافت می‌کنند.
مزایا و معایب
رشته ی پزشکی به افراد بسیار سخت کوش و با ظرفیت روانی بالا نیاز دارد. شما در این رشته باید مدت زمان زیادی از عمرتان را مشغول درس خواندن باشید، زمان زیادی را در بیمارستان سپری میکنید و علاوه بر کشیک های طولانی مدت باید درس هم بخوانید که این علاوه بر قوای فیزیکی و جسمی بالا ، قوای روانی بالایی را هم میطلبد. اما خبر خوب اینکه همه ی انسان ها میتوانند خودشان را با شرایط سخت سازگار کنند ، البته به شرط اینکه با تمام وجود عاشق پزشکی باشید.
خبر بد اینکه اگر صرفا برای رسیدن به درامد بالا این رشته را انتخاب میکنید خیلی دوستانه به شما پیشنهاد میکنیم از انتخابش صرف نظر کنید، چون در سنین بالا به درامد میرسید ، همانطور که گفتیم طول دوران تحصیل در این رشته زیاد است و تا رسیدن به درامد بالا زمان زیادی طول میکشد. پس از اول راه به درامد های بالا فکر نکنید.
شما در این رشته اسسترس بالایی را تجربه میکنید، چون مسئولیت نجات جان انسان ها به عهده ی شماست و هییچ مسئولیتی به سنگینی و حساسیت این نیست. و البته باید این نکته را گفت که حس شیرین معالجه و بهبود بیماران و نجات جان انسان ها از مرگ انرژی فوق العاده ای را به شما تزریق میکند .
پس به طور کل شرط اول برای پزشک شدن علاقه ی فراوان به معالجه ، درمان و کمک به انسان ها است، چون این علاقه است که سختی هارا برای شما آسان میکند.
شما در این رشته علاوه بر تجربه کردن حس های خوب و دیدن شوقی که به چشم های نگران بیمار تزریق میکنید، شاهد صحنه های دلخراشی هم خواهید بود ، پس اگر تاب دیدن بیماری ها و خون و آسیب های جسمانی و روحی را ندارید، این رشته مناسب شما نیست.
وضعیت بازار کار و میانگین در آمد رشته پزشکی
در رابطه با وضعیت بازار کار رشته پزشکی باید گفت که تنوع فرصت های شغلی در این رشته بسیار زیاد می باشد و افرادی که از این رشته فارغ التحصیل می شوند با بازار کار گسترده مواجه هستند که اکثر این مشاغل دارای حقوق و مزایای مناسب و اعتبار اجتماعی بالایی هستند. فارغ التحصیلان این رشته بعد از اتمام تحصیلات دانشگاهی و گذراندن طرح خود می توانند در درمانگاه ها و بیمارستان های عمومی و خصوصی، پژوهشگاه های علمی-درمانی، مراکز بهداشت و خدمات درمانی و حتی موسسات کنکوری و آموزشی مشغول به کار شوند. همچنین آنها می توانند با ادامه تحصیل و گرفتن مدارج علمی بالاتر به عنوان پزشک متخصص و یا فوق تخصص و جراح کار کنند.
در مورد میزان درآمد پزشکان باید گفت که درآمد آنها از بسیاری از اقشار جامعه بالاتر می باشد. تحصیل در این رشته به نوعی امنیت شغلی و مالی کافی را داشته و بهم همین خاطر هر ساله داوطلبان زیادی دارد. درآمد یک پزشک بر اساس شرایط و ضوابط مختلف، محل کار و همچنین میزان تحصیلات و تجربه وی می تواند متفاوت باشد. در صورت دولتی بودن مطابق تعرفه های خدمات درمانی هر سال می باشد و در غیر این صورت می تواند مبالغ بسیار بالاتری را در بر بگیرد. به طور کلی حقوق پزشکان از 5 میلیون تا 120 میلیون تومان وابسته به عوامل مطرح شده می تواند باشد.
خدمت سربازی برای دانشجویان پزشکی
همه فارغ التحصیلان رشته پزشکی موظف به گذراندن طرح دو ساله هستند و بعد از فراغت از تحصیل، می بایست به مدت 2 سال در مناطق محروم و کم برخوردار به طبابت و خدمت به مردم بپردازند. در دوره های بالاتر نظیر تخصص نیز طرح دو ساله وجود دارد. همچنین پسران نیز موظف به گذراندن خدمت سربازی هستند.
امکان ادامه تحصیل رشته پزشکی در داخل و خارج کشور
در داخل کشور پس از گذراندن دوره پزشکی عمومی، دانش آموختگان پزشکی عمومی می توانند با شرکت در آزمون دستیاری پزشکی برای گرفتن تخصص اقدام کنند. برای شرکت در این آزمون با مدرک پزشکی عمومی، می توان در یکی از تخصص ها و شاخه های رشته پزشکی ادامه تحصیل داد که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم.
در رابطه با تحصیل یا ادامه تحصیل رشته پزشکی در خارج از کشور باید گفت که برای تحصیل رشته هایی مانند رشته پزشکی و دندانپزشکی باید یک سری آزمون های مختص آن کشور ها را بدهید و رتبه قبولی برای ادامه تحصیل در آن کشور را دریافت کنید. همچنین نمره آزمون زبان در آزمون های معتبری مانند تافل یا آیلتس نیز باید قابل قبول باشد.
در مورد ادامه تحصیل نیز باید گفت که فارغ التحصیلان رشته های پزشکی عمدتاً برای ادامه تحصیل، کشور خودمان ایران را انتخاب می کنند، زیرا ادامه تحصیل در دانشگاه های سایر کشورها نیازمند گذر از یک سری فیلترها و آزمون های بسیار سخت می باشد تا بتوانند در مقطع تخصص و فوق تخصص ادامه تحصیل بدهند، همچنین شرایط مهاجرت به خارج از کشور برای پزشکان و دندانپزشکان سخت می باشد. از طرفی ممکن است بسیاری از کشورها مدرک پزشکی عمومی ایران را قبول نداشته باشند و بنابراین باید حتماً به دنبال کشورهای باشید که مدرک پزشکی عمومی ایران را قبول داشته باشند و یا در آزمون های ورودی دانشگاه های آنها شرکت کرده و بتوانید قبول شوید.
مهاجرت پذیری رشته پزشکی
رشته پزشکی از نظر مهاجرت به طور کلی برای ادامه ی تحصیل ، تخصص و یا برای کار به عنوان پزشک در کشور های دیگر چندان مناسب نیست و پروسه ی سخت تری را در پیش خواهید داشت ، اما برای ادامه تحصیل در کشور هایی مانند روسیه و ترکیه ، در دانشگاه های خصوصی نیاز به آزمون خاصی نیست و فقط ارائه مدرک زبان مخصوص آن دانشگاه مثل آیلتس یا تافل شرط پذیرش است. برا پذیرش در دانشگاه های دولتی ترکیه و روسیه معمولا باید آزمونی ا پشت سر بگذارید و علاوه بر نمره قبولی در آزمون، معدل و سن کمتر هم در پذیرش شما در دانشگاه مورد نظر موثر است.
تخصص های رشته پزشکی در مقاطع تحصیلات تکمیلی
رشته پزشکی شامل بی شمار رشته تخصصی است که اگر بخواهیم معروف ترین شاخه های پزشکی را در حد یک جمله توصیف کنیم، به شرح زیر خواهند بود:
- تخصص داخلی
- تخصص جراحی عمومی
- تخصص گوارش
- پزشک خانواده
- تخصص بیهوشی
- تخصص جراحی استخوان و مفاصل
- تخصص مفاصل (روماتولوژی(
- تخصص جراحی کلیه و مجاری اداراری و تناسلی (Urologist)
- تخصص طب اورژانس
- تخصص جراحی مغز و اعصاب
- تخصص خون (هماتولوژی(
- جراح زنان و زایمان
- تخصص مردان (آندرولوژی(
- تخصص تغذیه
- تخصص جراحی گوش، حلق و بینی (Ear Nasal ENT)
- تخصص قلب و عروق
- تخصص الکتروفیزیولوژی قلب
- تخصص نوزادان
- تخصص اطفال
- تخصص رادیولوژی
- تخصص پزشکی هسته ای
- تخصص پرتو درمانی
- تخصص آلرژی یا ایمونولوژیست (متخصص ایمنی شناسی(
- تخصص عفونی و گرمسیری
- تخصص همه گیری شناسی (اپیدمیولوژیست(
- تخصص مغز و اعصاب
- تخصص مراقبت های ویژه
- تخصص روان پزشکی
- تخصص پوست
- تخصص آسیب شناسی
- تخصص پا (پودیاتریست(
- تخصص چشم پزشکی
- تخصص ژنتیک پزشکی
- پزشک سالمندان
- تخصص طبیعت درمانی
- پزشک هومیوپاتی
- تخصص طب آیورودا (طب هندی(
- میکروبیولوژیست
- تخصص طب تشخیصی
- تخصص کایروپراکتیک
- تخصص بینایی سنجی
- تخصص شنوایی سنجی
- تخصص انگل شناسی
- تخصص طب خواب
جمع بندی
رشته پزشکی در دوران تحصیلی 7 ساله تدریس میشود و شامل 4 دوره میباشد . پس از گذراندن دروس دانشگاهی همه فارغ التحصیلان رشته پزشکی موظف به گذراندن طرح دو ساله هستند و بعد از فراغت از تحصیل، می بایست به مدت 2 سال در مناطق محروم و کم برخوردار به طبابت و خدمت به مردم بپردازند. رشته ی پزشکی به افراد بسیار سخت کوش و با ظرفیت روانی بالا نیاز دارد. شما در این رشته باید مدت زمان زیادی از عمرتان را مشغول درس خواندن باشید، زمان زیادی را در بیمارستان سپری میکنید و علاوه بر کشیک های طولانیمدت باید درس هم بخوانید که این علاوه بر قوای فیزیکی و جسمی بالا ، قوای روانی بالایی را هم میطلبد .
از معایب این رشته درس های سخت و کشیک های زیاد در بیمارستان در دوسال آخر تحصیل است، علاوه بر آن میتوانیم به حقوق کم در دوران اینترنی و رزیدنتی اشاره کنیم ولی با گذر زمان میتوانید به درامد های بالایی برسید.
اما از فواید این رشته کمک کردن به انسان ها و داشتن نقشی فوق العاده مهم و کلیدی در جامعه و همچنین پرستیژ کاری بالاست. این پزشک است که راه و نقشه درمانی را تعیین میکند و بعد معالجه بر اساس آن نقشه پیش میرود.
مهم ترین عامل برای انتخاب این رشته توانایی فیزیکی و روانی بالا و همچنین علاقه به این رشته است، اگر به این رشته علاقه مند نیستید باید بگویم که با انتخابش هر لحظه رنج خوهید کشید ، پس فارغ از حرف دیگران و قضاوت هایشان به دنبال علاقه خود بروید.